Ball-canain
Taigh-tasgaidh Shrath Nabhair

Tha am ball-canain seo air a dhèanamh de chloich agus thathar a’ creidsinn gun deach a losgadh bhon aon ghunna a bha ann aig Sèist Caisteal Bhuirgh ann an Cataibh san Lùnastal, 1554.  

Ged a tha e a-nis na thobhta, bha an caisteal na dhaingneach cudromach aig Clann MhicAoidh. Chaidh a sgrios òrdachadh air sgàth ’s gun do dh’fhàillig Clann MhicAoidh nochdadh air beulaibh Màiri à Guise, màthair Màiri, Banrigh na h-Alba.   

Ged a sheas an caisteal ri ionnsaighean san àm a dh’fhalbh, bha an gunna mòr na adhbhar dragh mòr am measg an fheadhainn a bha ann an Caisteal Bhuirgh, gu sònraichte an Caiptean Ruaraidh Mòr MacAoidh. Bha e ceart a bhith fo eagal. Chaidh an caisteal fhèin a sgrios agus chaidh a chrochadh. Bheir an tachartas eachdraidheil seo deagh thuigse dhuinn air na dòighean anns an do dh’atharraich leasachaidhean ann an teicneòlas armachd nàdar còmhstri anns na meadhan aoisean.